Gelecek odaklı üreticiler; esnek, verimli ve sürdürülebilir üretim ideallerine daha da yaklaşmak için dijital dönüşümü büyük bir ciddiyetle keşfetmektedir. Ne yazık ki dijitalleşmeye olan ilgi arttıkça OT (Operasyonel Teknoloji) ve IT (Bilgi Teknolojisi) dünyaları arasında büyük bir uçurum olduğu anlaşılıyor. Bu durumda, gelecekteki fabrikalar için hedeflenen bugünkü vizyonların, yarının gerçekliği haline gelmesi isteniyorsa bu farkın kapatılması gerekir. Ancak IT ve OT’nin neden bir araya getirilmesi gerektiğine ve bunun nasıl başarılabileceğine bakmadan önce temel bilgilere geri dönelim ve terminoloji hakkında bazı yanlış anlaşılmaları düzeltelim.
IT, OT ve IoT, çok farklı anlamları olan üç benzer kısaltmadır. Kısaca, OT, makine davranışlarına ve sonuçlarına odaklanırken IT, bilgi ve iletişime odaklanır. OT, kumandalar, aktüatörler ve sensörler gibi gerçek dünya ile etkileşimde bulunan sistemleri kapsarken IT, elektronik veri üretiminde kullanılan bilgisayar, veri depolama, ağ altyapısı, yazılım ve işlemleri kapsar. OT olayları, süreçleri ve fiziksel cihazları izler ve bu bilgiler daha sonra IT sistemleri tarafından işlenir. IoT ise bu iki dünya arasındaki veri akışını temsil eder, veri olmadan IoT olmaz.
Bağımsız çözümlerden ekosistemlere
Geçmişte, endüstriyel otomasyon alanında OT ve IT, uzmanlaşmış şirketlerin bulunduğu iki ayrı dünya olarak var olmuştur. Bunun arkasındaki basit neden, ne kadar büyük olursa olsun hiçbir şirketin tek başına her iki alanı birden kapsayamamasıdır. Bu bölünmüş yaklaşımın sorunu, hem IT’nin hem de OT’nin tam potansiyeline ulaşılması için IT/OT bağlantısının gerekmesidir.
Bu farkındalık, “ekosistem” olarak adlandırılabilecek oluşumların evrimini tetiklemektedir. Farklı uzmanlık alanlarına sahip şirketler, yüksek seviyede yenilikleri teşvik eden ve entegre IT/OT çözümlerini piyasaya sunan kümeler oluşturmak için bir araya gelmektedir.
Akıllı otomasyona bu sinerjik yaklaşımın bir örneği de OMRON’un Dassault Systèmes ile olan iş birliğidir. Dassault, IT unsuru (sanal ikizleme) konusunda uzmanlığa sahipken OMRON, OT (endüstriyel otomasyon) konusunda uzmanlaşmıştır. Bu iki şirket birlikte kablosuz ağ, sistem entegrasyonu, robotlar ve makine üretimi gibi alanlarda uzman becerilere sahip genişletilmiş iş ortaklarını dahil ederek farklı uygulamalara ve pazarlara uyarlanabilen bir ekosistemin temelini oluşturmaktadır. Ekosistem modeli, satın alım yoluyla şirket içi IT/OT imkanları edinmeye hızlı ve esnek bir alternatif sunar.
Gerçek hayat sanal gerçeklikle buluştuğunda
Bu, IT/OT birleşiminin nasıl başarılabileceğini açıklarken neden gerekli olduğunu açıklamamaktadır. IT/OT bağlantısının neden gerekli olduğunu anlatmaya yardımcı olabilecek bir anekdot paylaşabilirim: İki oğlumdan biri, boş zamanının büyük bir bölümünü uçuş simülatöründe oyun oynayarak geçiriyor. Sanal dünyada pilot becerileri muhteşem olsa da ona gerçek bir uçağı uçurma konusunda güvenmem çünkü gerçek hayatta deneyimi yok.
Aynı durum endüstriyel otomasyon dünyasında da geçerli. IT sağlayıcısı, bir fabrikanın, bir sistemin veya bir üretim hattının sanal ikizini oluşturabilme yeteneğine sahip olabilir ancak eksik kaldığı konu, işlemler ve ekipman davranışı hakkındaki gerçek dünya bilgisidir. Bu nedenle süreci optimize etmek için sanal ikizde bir değişiklik yapılırsa IT uzmanı, bu değişikliğin gerçek üretim ortamında uygulanabilir olup olmadığını bilmez. Bu noktada OT sağlayıcısı ikize veri sağlayarak sistemin gerçek hayatta nasıl davranacağını anlamasını sağlar. Bu şekilde IT ve OT birlikte çalışır, her iki dünyadan elde edilen bilgileri yorumlayan ve yeni ürünleri piyasaya daha hızlı sürme veya iş gücünün ve kaynakların daha verimli kullanımı gibi somut iyileştirmelere yol açan iki yönlü bir yol sunar.
Bunun, bir işlemin veya makinenin tek seferlik simülasyonunu oluşturmakla aynı olmadığını vurgulamak önemlidir. Sanal ikiz, fiziksel sistemi gerçek zamanlı olarak yansıtır ve bir sistemin veya ürünün kullanım ömrü boyunca çalıştırılabilir. Bu nedenle yeni malzemelerin, yeni bileşenlerin veya yeni araçların nasıl davranacağını güvenli bir paralel dijital ortamda her zaman kontrol etmek mümkündür. Makinenin veya sürecin sürekli izlenmesi; önleyici bakım ve enerji yönetimi için de kullanılabilir.
IT/OT bağlantısının uygulamada kullanımı
IT/OT bağlantısının e-mobilite, ilaç üretimi ve iç lojistik gibi endüstrilere faydalı olabileceği konusunda birçok örnek bulunmaktadır. Yeni bir makine veya üretim hattının sanal bir modelini oluşturarak projelerin riski azaltılabilir ve kurulumun inşa edilip test edilmesi gereken süre, pahalıya mal olan hataların gerçek dünya yerine sanal dünyada yapılması sayesinde büyük ölçüde azaltılabilir. Bu, herhangi bir üretim endüstrisi için faydalıdır ancak yeni ürünleri piyasaya sürme süresini kısaltma ve başarısızlık riskini en aza indirme yönünde büyük baskı altında olan otomasyon endüstrisi için özellikle faydalıdır.
IT/OT birleşiminin bir diğer örneği de SCADA sistemlerinin (IT), OT hattı unsurlarına bağlanarak üretim hattında neler olduğunu gerçek zamanlı verilerin saptanması yoluyla görselleştirmesidir. Sürece hızlı geri bildirim sağlamak üzere kenar kontrolü (OT) kullanılır, böylece ayarlamalar anında yapılabilir.
İş birliği çok önemlidir
İnteraktif, entegre, otonom ve akıllı otomasyon çözümleri, üretimi dönüştürme potansiyeline sahiptir ancak gerçek değeri sunabilmek için bu çözümlerin, IT ve OT’yi sorunsuz bir şekilde entegre etmeleri gerekmektedir. Neyse ki ekosistemlerin oluşturulması, esnek ve geleceğe hazır üretim sistemlerinin tasarlanması açısından heyecan verici sonuçlar doğurmaktadır.