Yazarın Tüm Yayınlarına Buradan Ulaşın !
Bir sabah gözünüzü açtınız, LinkedIn’de karşınızda şöyle bir haber: Tek bir kişi, hiçbir çalışanı olmadan, milyar dolarlık bir şirket haline geldi. Kulağa distopik mi geliyor, yoksa kaçınılmaz mı?
Sam Altman geçenlerde yine sahneye çıktı ve Silikon Vadisi’nin kudretli kulislerinde şöyle bir cümle yankılanmasına vesile oldu:
“Yakın gelecekte, tek bir kişi tarafından yönetilen milyar dolarlık şirketler göreceğiz.”
Altman, yani OpenAI’nin CEO’su. Yani, yapay zekanın kalbine bizzat oturmuş adam. İddiası da şu: Yapay zeka o kadar ilerleyecek ki, bir girişimci artık yatırımcı, mühendis, tasarımcı, satışçı, hatta CEO rolünü bile kendi başına (ya da yapay zekasıyla birlikte) üstlenebilecek.
Silikon Vadisi’nde kahkahalar mı? Yoksa alkışlar mı?
Silikon Vadisi’nde bu genç adamı alkışlayanlar da var, onu tiye alanlar da ama kesin olan bir şey var ki: Bu söylediği şey, bu yaklaşım; birçok şeyin dönüm noktası.
Perakendenin hal-i pürmelali: İnsan, İnsan, İnsan!
Şimdi biraz kendi dünyamıza dönelim: Perakende. Bugün hala, perakende sektörü için insandan vazgeçmek mümkün değil, evet bu tabi ki şu an böyle. Mağaza çalışanları, tedarikçiler, müşteri temsilcileri, depo sorumluları, lojistik ağlar… Bir mağazanın ışığını açmak için çok fazla adım var hala.
Daha yeni, kasiyer bulamamaktan yakınan onlarca mağaza var. Z kuşağı, sahada çalışmaya pek de hevesli değil; onlar ekran başında iş kovalıyor.
Bu noktada kahvemizi koyup, biraz düşünelim: Evet, bu “tek kişilik unicorn” fikri perakende için hala bir fantezi ama bu iddianın arka planında duran şey, aslında bizim sektörü çok yakından ilgilendiriyor:
AI + Otomasyon = Perakende’nin Geleceği
Bugün, e-ticaret siteleri bile onlarca yazılımla otomatik yönetiliyor. Veri analitiği, CRM otomasyonları, stok yönetim sistemleri. Mağaza içi deneyim dahi, artık sensörlerle, kameralarla optimize edilebiliyor.
Yani belki “tek kişilik unicorn” mümkün değil ama…
İki kişilik dev operasyonlar mümkün mü? Evet. Hatta şimdiden başladı.
Şu tabloyu düşünün: Bir yanda, kasa kapatacak insan arayan mağazalar. Diğer yanda, sadece iki kişinin yönettiği, milyonluk satışlar yapan e-ticaret girişimleri. İki ayrı gerçek, aynı anda yaşanıyor.
Ya Perakende Tek Kişilik Olursa?
Elbette mağaza kapısını açacak birine ihtiyaç var ama CRM, kampanya, stok, pazarlama, reklam, görsel tasarım ve tüm iletişim kalemleri tek bir kişiye düşerse? İşte bu şu an yaşanıyor, bunun için çalışan insanlar – bunun için geliştirilen yazılımar tam şu anda bugünlerde etrafımızda geziniyor.
Kasiyersiz Mağazalar mı, Patron-Çalışan Yokluğu mu?
Bugün “Amazon Go” gibi kasiyersiz mağazalar konuşuluyor fakat asıl soru şu: Ya patronun da kasiyer gibi “görünmez” olduğu bir sistem kurulması o kadar da uzak değilse?
Biz Bu Filmde Nerede Oturuyoruz?
Tam şu anda, Sam Altman ve arkadaşları tek kişilik unicorn’ları konuşuyor, biz ise hala “maaş + yol & yemek ve yan haklar” denkleminde çalışacak vizyoner ekio arkadaşları arıyoruz. İşte bu yüzden bu hikayeye sadece gülüp geçemeyiz çünkü bu “masal”, aslında iş yapış biçimimizin önümüzdeki 10 yılını tarif ediyor. Bu, kafamızı çevirebileceğimiz bir şey değil!
Asıl Ders: Korkma, Düşün
Bu yazıyı okuyan perakende profesyonellerine küçük bir sır:
Bu fikir, bir korku hikayesi değil. Asıl mesaj şu: “Küçük ama akıllı” iş modelleri, perakendeye muazzam bir kaldıraç sunabilir.
İnsan yoğun ama verimsiz süreçleri azaltmak…
Veriyle karar veren küçük ekipler yaratmak…
Fiziksel mağazayı, dijitalle birlikte uçurmak…
Belki Sam Altman kadar cesur hayaller kurmayabiliriz.
Ama şunu kesin biliyoruz:
Küçük ekiplerle büyük iş yapmanın zamanı geldi.
Kapanış Sorusu: Gerçek Hangisi?
Bugün hala mağazalarda kasiyer ararken, bir yandan tek kişilik unicorn’ları konuşan bir dünya: Sizce hangisi daha gerçek? Hangisi daha yakın? Ve son bir soru, ajandanızın köşesine iliştirin:
Eğer perakende sektörü de ‘tek kişilik unicorn’ fikrinden ders alacaksa, o ilk ders sizce ne olurdu?