Lavandist, lavantalı kozmetik bakım ürünleri markası bundan 3 yıl önce kendi on line satış sitesi lavandist.com’da satışa sunuldu. Ancak arkasında herkese ilham olacak bir hikaye var. Tarladan başlayan öykü banyolarımızda sona eriyor. Bu öyküyü markanın kurucusu Endüstri Mühendisi Osman Tugay ile konuştuk. Söyleşiye geçmeden kısaca Lavandist ve Osman Tugay’dan söz etmekte fayda var.
Şişli Terakki Lisesi’nden sonra Boğaziçi Üniversitesi Endüstri Mühendisliği bölümünden mezun olan Osman Tugay, tekstil sektöründe profesyonel hayatına başladı.25 sene tekstil sektöründe orta ve üst kademe yönetici ve firma sahibi olarak çalıştıktan sonra 7 sene de tekstil ve çevre konularında danışmanlık yaptı. Tugay, Toprak Dede olarak tanınan Hayrettin Karaca’yla birlikte de çalıştı. Yeni nesil tarım ile eskiden beri ilgilenen Osman Tugay, lavanta ekimi ile beyaz yakadan girişimci kimliğine geçiş yaptı.
Lavandist, 2020 yılında endüstri mühendisi Osman Tugay ve triko tasarımcısı eşi Şengül Tugay tarafından kuruldu. 13 dönümlük bir alanda yetiştirdikleri yüksek yağ kalitesine sahip lavantadan elde edilmiş hammadde, kozmetik bakım ürünlerine dönüştü. Osman-Şengül Tugay yetiştirdikleri lavantaların yanı sıra, lavanta yağı elde edilen distilasyon tesisi de kurdular ve lavanta yağı damıtımının bu ünitede yapılmasını sağladılar. Buradan elde edilen yağla, Tugay çifti dermatolojik testlerden geçmiş kozmetik bakım ürünlerini, “Lavandist” adı ile kendi on-line satış kanalları olan lavandist.com üzerinden sundular.
İstanbul’dan ilham alarak üretilen Lavandist, lavantacı ve İstanbul’un lavantası anlamlarını taşıyor. “Herkes için lavanta, herkes için Lavandist” sloganıyla yola çıkan Lavandist kozmetik ürünleri başta lavanta yağı olmak üzere, köpük sabun, lavanta kolonyası, duş jeli, nemlendirici el ve vücut losyonu, topuk yumuşatıcı krem, yastık spreyi, yüz temizleme jeli, yüz-el-vücut kremi olmak üzere şimdilik 9 farklı üründen oluşuyor. Sürekli yapılan ar-ge çalışmalarıyla Lavandist ürün gamına Nisan 2023’te sülfatsız şampuan da eklendi. 18 Mart 2023’te açılan Dijital Lavandist Okulu’nda, Osman Tugay lavanta ve Lavandist ile ilgili tüm merak edilenleri paylaşıyor.
Şimdi söz Osman Tugay’da….
Lavantayı tanımlayabilir misiniz?
Lavanta çalı formunda bir bitkidir. Yaygın olarak tarımı yapılan türlerinden olan lavandula angustifolia, İngiliz lavantası olarak da bilinir, yağ kalitesi yüksektir. Bir diğeri de lavandula intermediadır, hibrit türdür, yağ kalitesi düşüktür. Lavandula stoechas (karabaş otu) doğal olarak ülkemizde yetişir, kafur oranı çok yüksektir.
Lavantada bir potansiyel var mı? Neden bu kadar talep görüyor?
Lavanta çok geniş kullanım alanları olan bir bitki… Yağı ilaç; kozmetik ve deterjan sektöründe ayrıca tedavi amaçlı aromaterapide kullanılmaktadır. Bitki olarak peyzaj amaçlı kullanıldığı gibi tarlalar turizm sektörü için cazip alanlardır. Yaprak ve çiçekleri gerek yaş gerekse kurutulmuş olarak çay, böcek kovucu, koku verici gibi muhtelif amaçlarla kullanılır.
Siz neden lavanta tarımına başladınız? Amacınızı anlatabilir misiniz?
Kırsalda yaşamamızdan ve tarıma olan ilgimizden, katma değerli ürünler araştırdık. Lavanta, muhtelif şekillerde köy ekonomisine katkıda bulunma potansiyeli ile öne çıktı. Amacımız köyümüzde lavanta tarımını yaygınlaştırarak köyümüzde ekonomik değer yaratmak.
Damıtma ünitenizi neden kurdunuz? Önemi nedir?
Öncelikle ihtiyaçtan bu yatırımı yaptık. Diğer distilasyon üniteleri bize oldukça uzaktı ve bu uzaklık köyümüzde yaygınlaşmasına engeldi. Distilasyon tarımın sona erdiği endüstrinin başladığı aşamadır. Burada çevre üreticilere, ki bu yaklaşık 30 km. çapında bir alan, hizmet vermeye başladık. Bu şekilde lavanta tarımı yapan kişilerle irtibata geçmiş olduk. Bu, özellikle ihracat için yüksek miktarda yağ satışı için çok önemli.
Siz lavanta yağlarını analiz yapılması gerektiğini ve tüketicilerin de yağı alırken bu analiz raporunu talep etmeleri gerektiğini özellikle vurguluyorsunuz. Lavandist’in yağı da analiz raporlu. Lavanta yağının analiz yapılmasının önemi nedir?
Lavanta yağının kalitesini, dolayısı ile fiyatını belirleyen içeriğidir, bu da analiz ile belirlenir. Analiz lavanta yağının ayrılmaz parçası gibidir. Lavanta yağının kalitesi üzerinde etkili en önemli madde kafurdur. Kafur oranı arttıkça yağın kalitesi düşer. Kafur oranı Avrupa Farmakopesi’nde maksimum %1.2 olarak kabul edilmiştir. Türkiye de Avrupa Farmakopesi’ni kabul etmiştir. LavandulaAngustifolia türünde ortalama %0.2 iken Lavandulaİntermedia türlerinde bu oran %5.5- %7.5 arasında değişir. Bizim şu anda satışta olan yağımızın kafur oranı %0.13 dür. Bu oran seneden seneye minimal farklılıklar gösterebilir. Dolayısı ile her parti için ayrı analiz yapılmalıdır.
Lavanta üretiminden endüstriyel üretime geçmek için neler olmalı? Önemli unsurlar neler?
Burada hedeflediğiniz kalite önemli. Fiyat odaklı ürün ürettirmek oldukça kolay. Yağ üretmiyorsanız bile piyasadan ucuza düşük kaliteli yağ temin edip, sizin ölçeğinize uygun bir üretici bulmak yeterli, ki bunlardan çok var. Kalite odaklı ürün hedefliyorsanız işiniz oldukça zorlaşıyor. Yüksek kaliteli yağı ya kendiniz üreteceksiniz ya da aldığınız yağı çok sıkı denetimle kabul edeceksiniz. Her durumda her parti yağa analiz yaptırmak zorundasınız. Üretici seçiminiz de çok önem taşıyor. Üreticiniz güvenilir olmasının yanı sıra en az sizin kalite anlayışınıza sahip olmalı ve teknik ve mesleki bilgileri ile sizi daha iyiye yönlendirmeli.
Yağı elde ettikten sonra Lavandist’e kadar uzanan yol haritanızı anlatır mısınız?
Bu kısım işin endüstri tarafı. Bunun için üretici firmamızla yakın bir çalışma içerisindeyiz. Biz onlara talebimizi aktarıyoruz, onlar sektörü yakından takip ettiklerinden, bizi yeni gelişmeler, trendler ve daha çevreye saygılı ürünler konusunda yönlendiriyorlar. Örneğin, bizim sıvı sabun talebimiz olmuştu ancak daha az kullanıldığı ve daha az su gereksinimi olduğu için bize köpük sabun önerdiler ve biz de uygun görerek köpük sabunu ürün gamımıza kattık. Ürün özellikleri olarak da tavsiyelerde bulunuyorlar Şu anda sülfatsız şampuanımız da çıktı.
Üretim-Endüstri-Eğitim üçlüsü amacınız aslında…Lokalden başlayıp Türkiye geneline yayılan bir model sizinkisi öyle değil mi?
Evet, üretimin tarafının özellikle yerel olmasını hedefledik. Bundan amaç yerel kalkınmaya destek olmaktı. Eğitimde ise amaç bilginin genele yayılması.
Bu zincirin son halkası “Dijital Lavandist Okulu” hakkında bilg verir misiniz?
Bu bizim you tube’dan yayın yaptığımız eğitim kanalımız. Dijital Lavandist Okulu’nu, yıllardır yaptığımız araştırmalardan edindiğimiz bilgileri ve edindiğimiz tecrübeleri bu işle ilgilenen her kesime aktarmak amacı ile kurduk. Ayrıca yağ kalitesi, kafur oranı, analiz gereksinimi ve farmakopeye uygunluk gibi konularda bilinçlenmeye ihtiyaç olduğunu gördük. Bu konular eğitim programımızda detaylı bir biçimde yer alıyor. You Tube kanalımız Dijital Lavanta Okulu 18 Mart’ta açıldı.
Lavandist’i kurma amacınız neydi? Kozmetik sektörüne neden geçtiniz de sadece yağ üretiminde kalmadınız?
Bundan amacımız üretim kısmını baştan sona bir zincir olarak oluşturmaktı. Bununla hem kaliteyi daha kolay sağlıyoruz hem de benzer iş yapmak isteyenlere model oluşturuyoruz. Bir amacımız da kişisel bakım ürünleri pazarında lavanta konusunda uzmanlaşmış, geniş ve kaliteli ürün gamına sahip markaya ihtiyaç olduğunu düşünüyoruz.
Lavandist ismini açar mısınız?
Lavandist’i; İstanbul’un ist’i ile yerelliğimizi, lavantacı anlamındaki ist eki ile uzmanlığımızı vurguladığı için seçtik.
Lavanta tarımı ile turizmi uyardığınız bir nokta var. Anlatabilir misiniz?
Lavanta tarımının turizme kaçınılmaz bir katkısı vardır ve bu katkı yörelere ciddi ekonomik kazanç sağlar. Ancak lavanta yağı verimi yaklaşık temmuz ayının 20 sinden itibaren ciddi oranda düşer. Bu da değerli bir hammaddenin kaybı demektir. Tarla sahiplerinin turizm geliri kayıp yağ değerinin genellikle üzerindedir. Dolayısı ile turizm, yağ üretiminin önüne geçer. Oysa tarlalara olan gezileri en geç temmuz 20’sine kadar yapılırsa hem aynı turizm geliri elde edilir hem de yağ kaybı olmaz.
İşin sosyal boyutunu da atlamayalım. Buradaki macınız ve isteğiniz nedir?
Köyümüz ciddi oranda göç veren bir köydür. Okulumuzun sınıf sayısı seneler içerisinde giderek azalmış ve sonunda kapanmıştır. Binası da yıkılıp yerine halı saha yapılmıştır. Gençler ekonomik şartlardan tarımı terk etmekte ve köyü terk etmektedir. Amacımız lavanta tarımını köyde yaygınlaştırarak hem bölgemizin klasik ürünleri olan buğday, arpa, ayçiçeği ve kanoladan daha fazla tarımsal kazanç sağlanması hem turizm gelirlerinin elde edilerek köy ekonomisine katkı sağlanmasıdır.
