Value Solution Partners, 2024 yılı ilk çeyreğine ilişkin Türkiye Gayrimenkul Pazarı Verileri Araştırma Raporu’nu açıkladı. Raporda; Perakende, Gayrimenkul Yatırım Pazarı, Ofis, Lojistik, Otel ve Konut sektörleri ele alınarak değerlendirildi.
Türkiye’de orta vadeli gelecek projeksiyonlarının iyileşeceğine dair beklentiler güçleniyor.
VS Partners’ın 2024 Gayrimenkul Pazarı Verileri ilk çeyrek raporuna göre,
Türkiye’ye toplam doğrudan yabancı yatırımcı girişi geçen yılın aynı dönemi baz alınarak, 2024 yılı ilk çeyreğinde %43,4 düşüş ile 1,48 milyar USD seviyesinde kaydedildi. 2023 mayıs ayı genel seçimler ve 2024 mart ayı yerel seçimler sonrası ise Türkiye’de orta vadede parasal, mali ve gelir politikalarının ve gelecek projeksiyonlarının iyileşeceğine dair beklentilerin güçlendiği belirtildi.
Raporda yer alan verilere göre, 2024 yılının ilk çeyreğinde Türkiye’ye toplam DYY girişlerinin %43,4 oranında düşüş gösterdiği gözlemlenirken, gayrimenkule yapılan DYY girişleri ise yıllık %41,9 düşüş ile 796 milyon USD olarak kaydedildi. Ticari gayrimenkullerde birincil getiri oranları; alışveriş merkezlerinde %8, ana cadde mağazalarında %6,50, ofislerde %7,50 seviyesinde kaydedilirken, lojistik depolarda ise %8,50 oranı ile sabit bir grafik izledi.
Rekor seviyede yükseliş gösteren fiyatlara bağlı olarak, konut fiyatlarında gerçekleşen yıllık artışların reel bazda düşüş gösterdiği de belirtilen raporda, yüksek finansman maliyetlerinin, yatırım pazarında önemli zorluklar yaratmaya devam ettiğine de değinildi.
Perakende satışları şubat ayında son yedi aydaki en hızlı artışını gösterirken; alışveriş merkezi performansları, cirolarda kaydedilen %19 büyüme ile pozitif seyrini sürdürdü.
Araştırma raporu verilerine göre, son on yedi ay ele alındığında perakende satış endeksinin, ocak ayında ilk defa yıllık %15 büyüme altında gerçekleştiği gözlemlenirken, şubat ayında ise %23,7 yıllık büyüme ile en hızlı artışının kaydedildiği belirtildi. Buna bağlı olarak da verilerin sınırlı düşüşe rağmen, iç talebin canlılığını koruduğu vurgulandı.
Perakendecilerin son yıllarda optimizasyon stratejilerinden büyüme stratejisine geçmesiyle birlikte, iyi performans gösteren varlıkların doluluk oranlarının en üst seviyelere yükseldiği verilere yansırken, ikincil varlıklarda ise en yüksek doluluk oranlarının gözlendiği belirtildi.
Alışveriş merkezi performansları 2024 yılının ilk çeyreğinde, enflasyondan arındırılmış cirolarda kaydedilen yıllık %19 büyüme ile pozitif seyrini sürdürürken, aynı dönemde ziyaretçi sayılarında da %12 artış izlendi.
İstanbul Merkezi İş Alanı’nda A Sınıfı ofis boşluk oranı, düşüş eğilimi göstermeye devam etti.
İstanbul ofis pazarında merkezi iş alanı bölgesinde A Sınıfı ofis boşluk oranı, 2021 yılının üçüncü çeyreğinde %18,3, 2024 yılının ilk çeyreğinde ise %5,9 olarak kaydedildi. Mevcut A Sınıfı ofis arzı sabit seyrini sürdürmeye devam ederken, ofis pazarında yeni arz girişinin kaydedilmediği ifade edildi.
Kiralama işlemlerinin MİA’da yoğunlaşması bölgede yıllık bazda %73 artışa neden olurken, İstanbul genelinde 2024 yılının ilk çeyreğinde geçen yıla kıyasla toplam kiralama hacmi %3 oranında düşüşle 9.380 m2 olarak verilere yansıdı. Kullanıcıların erişilebilirliği yüksek lokasyonlara talepleri devam ederken, MİA’da toplam boş alan çeyreklik bazda %24 ve yıllık bazda %48 oranında düşüş gösteren bir grafik izledi.
Birincil ofis kiralarındaki değerlendirmeler de ele alınan raporda; kiralamaya müsait ofis alanlarındaki daralma nedeniyle kira fiyatları üzerindeki yukarı yönlü baskının devam etmesinin beklendiği vurgulandı.
Türkiye’deki en büyük geliştirme projelerinden biri olan İstanbul Finans Merkezi projesinin tamamlanmasıyla, Türkiye gayrimenkul pazarında önemli bir ihtiyacın karşılanması bekleniyor.
Türkiye’de finans sektörü, yapılan reformlar ve yapısal değişiklikler ile 2000’li yıllardan itibaren uluslararası yatırımcıların Türkiye’ye olan güveninin artmasını sağladı. Yıl sonu raporu verilerine göre Türkiye, 57 milyar USD tutarında yatırım çekerek dünya ekonomisinde büyük bir yol kat etmiş ve Dokuzuncu Kalkınma Planı’nda, İstanbul Finans Merkezi (İFM) Projesi’ne yer vermiştir. Raporda, ölçek anlamında Türkiye’deki en büyük geliştirme projelerinden biri olduğu belirtilen İFM’nin tamamlanmasıyla birlikte, Türkiye gayrimenkul pazarında önemli bir ihtiyacı karşılaması beklendiği de ifade edildi.
Yılın ilk çeyreğinde birincil lojistik pazarlarında herhangi bir kiralama işlemi kaydedilmezken, devam eden müzakerelerin sonuçlanması ile 2Ç 2024’te kiralama işlem hacminin artış göstermesi bekleniyor.
2024 yılı ilk çeyrek verileri kapsamında, İstanbul ve Kocaeli alt pazarlarını kapsayan Marmara bölgesindeki toplam lojistik depo arzı 11,1 milyon m2 olarak kaydedilirken, birincil kiraların TL bazında geçtiğimiz yıla göre %83,3 artış ile 275 TL/m2 seviyesine yükseldiği belirtildi.
Pazarda inşaat halindeki depoların inşaat tamamlanmadan önce neredeyse tamamen kiralanarak pazara giriş yaptığına değinilen raporda, talep yüksek olsa da yüksek inşaat ve arsa maliyetlerinin, geliştiricilerin getiri beklentisi üzerinde baskı oluşturmaya devam ettiğine de dikkat çekildi.
Konut inşaat faaliyetleri ivmelenirken, turizm pazarında kişi başı ortalama harcama yıllık bazda %4,3 düşüş ile yumuşamaya başladı.
Türkiye’de yapı ruhsatı alan toplam konut sayısının Ocak- Mart 2024 döneminde %35,5, yapı kullanma izin belgesi alan konut sayısının ise %38,5 oranında artış gösterdiği belirtildi. Rapor verilerine göre, aynı dönemde toplam konut satış sayısı sabit bir grafik izlerken, ipotekli konut satış sayısı yüksek faizler nedeniyle %53 düşüş gösterdi.
2024 yılının ilk çeyreğinde Türkiye’ye gelen ziyaretçi sayısı; geçen yılın aynı dönemine göre %16,7 , 2019 yılının aynı dönemine göre ise %32,2 artış göstererek 9,1 milyon seviyesinde kaydedildi, Turizm gelirlerinin de ele alınan raporda, aynı dönem kapsamında yıllık %5,4 artış ile 8,8 milyar USD seviyesine ulaştığı gözlemlenirken, kişi başı ortalama harcamanın ise yıllık %4,3 düşüşle 975 USD seviyesine gerilediği vurgulandı.