Ipsos Araştırma Şirketi tarfından gerçekleştirilen “GÜNDEME DAİR” araştırma verilerinden derlenen bu haftaki içerik dosyasında; “Yapay Zeka” başlığı etraflıca mercek altına alındı. Çağın gekeleri karşısnda ihtiyaç sağlanabilecek hemen her alanda, son dönemde karşılaşılan bir başalık olsa da « Yapay Zeka » hakkında elde edilen Türkiye temsil bulgular dikkat çekiyor. Birkaç başlığa yer vercek olursak;
- Ülkemizde ‘AI-Yapay Zekâ’ uygulamalarını duyanların oranı?
- Gündelik hayatında bu uygulamaları kullananların oranı ne?
- “AI/Yapay zekâ uygulamalarını duyanların bilgi kaynakları ne? Nereden duydukları?”
- Üretken yapay zekâ uygulamalarına örnek bir isim belirtilmesi istendğinde, doğru yanıt verenlerin oranı ne?
- Hiç cevap veremeyenlerin oranı ne?
- Yapay zekâ uygulamalarının en çok etkileyeceği düşünülen 3 sektör hangileridir?
- Yapay zekânın gelişimi ve iş hayatına etkisi hakkında düşünceler nasıl? Hangi başlıklar altında toplanıyor?
- “Yapay zekâ/AI kullanımının ileriki nesiller için yaratacağı etki hakkında düşünceler nasıl?
Yukarıda sıralanan başlıklara ait sorulara bireylerin verdiği ifade, tutum ve davranışlarının değerlendirmeleri grafiklerle de anlatılmıştır.
YAPAY ZEKA BAŞLIĞINDAN HABERDAR MIYIZ? Günümüzün en güncel konularından biri olan “Yapay Zekâ” dan bireylerin %42’si haberdar. Üretken yapay zekâ dendiğinde ise bu deyişi duyduğunu söyleyenlerin oranı %23’e geriliyor.
TOPLUMDA YAPAY ZEKA YAKLAŞIMI, FARKINDALIK NASIL? Ancak yapay zekâyı duyduğunu söyleyenlerin %71’i sadece ismen biliyor. Yapay zekâyı az da olsa kullanmış olanların oranı %12.
YAPAY ZEKA çağın ihtiyaçlarına yönelik çözüm üretme veya sorun olma yolunda ilerlerken toplum bu başlığı nasıl ve nereden biliyor? Yapay zekâyı bildiğini söyleyen her 4 kişiden 3’ü bu konuyu internetten ya da sosyal medyadan duyduğunu belirtiyor.
BELİRLİ GÖREVLERDE İNSAN ZEKASINI TAKLİT EDEBİLEN YAPAY ZEKAYI BİLİYOR MUYUZ? Yapay zekâyı bildiğini söyleyen kişilerden örnek bir uygulama ismi söylemeleri istendiğinde, %44’ünün cevap veremediği, %36’sının ise verdiği cevapların yanlış olduğu görülüyor. Doğru cevap verenlerin oranı ise sadece %20 ve burada ChatGPT en çok bilenen uygulama olarak öne çıkıyor. Belirtilen diğer bütün uygulamalar %1 veya altında.
TOPLUMDA EN ÇOK DUYULMUŞ OLAN YAPAY ZEKA UYGULAMALARI HANGİLERİ? Yapay zekâ uygulamaları gösterilerek hangilerinin bilindiği sorulduğunda da her 3 kişiden birinin herhangi bir uygulamayı bilmediği görülüyor. ChatGPT ve OpenAI en çok duyulan / bilinen uygulamalar.
YAPAY ZEKA UYGULAMALRI İLE İLGİLİ KULLANIM DURUMU NASIL? Yapay zekâyı duyan bireylerin 1/3’ü bugüne kadar herhangi bir uygulamayı kullanmamış. ChatGPT ve OpenAI bilinirliklerine paralel en fazla kullanılan uygulamalar olarak öne çıkıyor. Bing bu iki uygulamadan sonra en fazla kullanılan 3. uygulama.
ENDİŞELER NE YÖNDE?
Yapay zekânın etkileyeceği sektörlerin başında bilişim teknolojileri geliyor. Savunma, finans, sağlık, otomotiv, hizmet sektörü ve yazılı basın, yapay zekâdan etkileneceği düşünülen diğer sektörler olarak öne çıkıyor.
SUNDUĞU FIRSATLAR NELER? … İYapay zekânın bugünkü nesil için büyük fırsatlar sunacağını düşünenlerin oranı %39 iken, her 10 kişiden 6’sı yapay zekâ hakkında olumsuz görüş bildiriyor. Yapay zekâyı bilenlerin %30’u büyük bir tehdit olduğunu, %31’lik bir kesim de yapay zekâ yüzünden işsiz kalacağını düşünüyor.
İŞ İMKANI SAĞLAYACAK MI, DURDURACAK MI? Nesiller için yapay zekânın yeni iş imkânları doğuracağını düşünenlerin oranı sadece %15. Diğer taraftan iş imkânlarının kısıtlanacağı ve işsizlik sorununa neden olacağını düşünen bireylerin oranı %50.
Ipsos Türkiye CEO’SU SİDAR GEDİK verilerle ilgili şu değerlendirmelerde bulundu; İnsanlar geçmişte tanık oldukları teknolojik gelişmelere daha pozitif, olumlu bir heyecan içinde yaklaşırdı. Yeni teknolojilerin insan ve toplum üzerindeki yan etkileri zaman içinde, yaşanarak görülürdü. Son 30 yıl içinde kitleselleşen internet, cep telefonu ve devamında akıllı telefonlar, sosyal medya gibi yenilikler yeni iş alanları açtı, öte yandan bazı iş alanlarının da sonunu getirdi. Sadece iş dünyasına etkileri ile kalmadı insanlar arasındaki ilişkilerin yeniden düzenlenmesine de yol açtı. Yaşadıklarımızın muhasebesini yaptığımızda kârda mıyız, yoksa zararda mıyız tartışması ise uzun sürecek bir tartışma.
Üretken yapay zekâ giderek artan bir hızla ile gündemimize giriyor. Ücretsiz olarak bize sunulan üretken yapay zekâ platformlarını daha fazla kullandıkça onları daha fazla eğitiyoruz, daha doğru karar verebilir hale getiriyoruz. Dil modellemeden matematik modellemeye adım atan üretken yapay zekâ giderek daha net yargılar üretebilir, kesin kararlar verebilir olma yolunda ilerliyor. Geçtiğimiz haftalarda OpenAI şirketinde yaşanan depremin arka planında da bu (matematik modellemeye dair) gelişmenin olduğu iddiaları var. OpenAI yönetim kurulunun üretken yapay zekânın daha sorumlu bir hızda, kontrollü bir şekilde geliştirilmesi için devreye girdiği ancak şirket CEO’su ile bu konuda ayrı düştükleri yönünde tartışmalar yapılıyor.
Üretken yapay zekanın hayatımıza giderek daha fazla dahil olduğu şu dönemde endişeli olanlar hiç de az değil. Her on kişiden altısı üretken yapay zekânın iş hayatına etkilerini kendi nesli için olumsuz değerlendiriyor, işsiz kalmaktan korkuyorlar. Araştırmamıza katılan her iki kişiden biri gelecek nesiller için de yapay zekânın daha kısıtlı iş imkanları ve işsizlik riski yaratacağını düşünüyor.
Yapay zekânın muhtemel etkilerine dair oldukça endişeliyiz ama bu teknolojiye dair bilgi seviyemiz de pek yüksek sayılmaz. “Yapay Zekâ” kavramını duymuş olanlar ancak %42, kavramı “Üretken Yapay Zekâ” olarak sorduğumuzda bu oran %23’e düşüyor. Duymuş olan her on kişiden yedisi sadece ismen biliyor. Kullanmayı denemiş veya halihazırda kullanmaya başlamış olanların oranı %12. Yapay zekâ kavramını duyduğunu belirten %42 içinde yaklaşık olarak ancak her üç kişiden biri bir yapay zekâ uygulaması adı belirtebiliyor. Onların da yaklaşık yarısının belirttiği uygulama doğal olarak en popüler uygulama olan ChatGPT.
Henüz çok fazla fikir sahibi olmadığımız bu yeni teknoloji karşısında pek rahat değiliz. Neden? Bu sorunun yanıtını Stephen Hawking’in yorumlarında bulabiliriz, Hawking, “Yapay zekâ, kendisini geliştirmeyi sürdürebilir ve hatta kendisini yeniden biçimlendirebilir. Son derece yavaş bir biyolojik evrimle sınırlı olan insanlar, bu tür bir güçle yarışamaz.” diyordu, yapay zekâ insanlığı tehdit edebilir ve belki de son buluşumuz olabilir endişesi taşıyordu. Etik ve hukuki alt yapı tartışmalarının da teknoloji kadar hızlı ilerlemesini umarım. Yoksa hırsın sağduyunun önüne geçtiği her durumda olduğu üzere, burada da yolumuz iyi bir yere çıkmayacaktır. Yapay zekâ teknolojisinin ne kadar sorumlu şekilde ilerleyeceğini zaman içinde göreceğiz, ve bu çok uzun bir zaman dilimi değil.
ARAŞTIRMA KÜNYESİ
Bu dosyada paylaşılan veri ve bulgular Ipsos tarafından gerçekleştirilen Gündeme Dair araştırmasından derlenmiştir.
- Ipsos GÜNDEME DAİR: Araştırma 18 yaş üstü İBBS 1 düzeyinde Türkiye temsili haftalık 400 birey ile online anket yöntemi (CAWI) üzerinden gerçekleştirilmiştir. Yapay Zekâ konusuna yönelik sorular 1-17 Kasım arasında 1200 bireye sorulmuştur.