Siyasal İletişim; Belli ideolojik amaçlarını, toplumda belli gruplara, kitlelere, uluslara ya da bloklara kabul ettirmek ve gerektiginde eyleme dönüştürmek, uygulamaya koymak üzere politik aktörler tarafından çeşitli iletişim tür ve tekniklerinin kullanılması ile yapılan iletişimdir. Hedef kitleyi ikna ederek arzu edilen şekilde oy verme davranışına yönlendirebilmek siyasal iletişimin esas amacıdır. Siyasal iletişimin süreçlerinin gerçekleşebilmesi için siyasi sistemin siyasal iletişim süreçlerinde yer alan aktörlere alan açacak şekilde tasarlanmış olması gerekir. Hükümet, siyasi partiler, sivil toplum kuruluşları, baskı grupları, çevreci gruplar ve kamusal alana etki etmek isteyen farklı oluşumların aktörleri siyasal iletişim süreçlerinde yer alabilmektedir.
Siyasal iletişim politikalarına ya da bu süreçte kullanılan yol ve yöntemlere bakıldığında ise siyasal halkla ilişkilerden siyasal pazarlamaya, propaganda ve lobicilikten siyasal reklamcılığa kadar geniş bir yelpaze karşımıza çıkar. Siyasal iletişimin gelişim seyri, iletişim teknolojilerinin ve araçlarının gelişim seyriyle paralellik taşır.
Siyasal İletişimin İşlevleri
- Siyasal Mesajların İletilmesi
- Mesajların Etkinliğinin ve Kalıcılığının Arttırılması
- Kamuoyu Beklentilerinin Ölçümlenebilmesi
- Geri Besleme Kanallarının Tesisi
- Parti tarafından düzenlenen etkinliklere kanaat önderlerinin davet edilmesi
- Gündem Oluşturabilme Yeteneğinin Arttırılması
- Siyasal Rakiplere Karşı Avantaj Sağlanması
Siyasal İletişimin en temel amaçlarından biri de, medyanın ilgisini kazanmaktır. Siyasal aktörlerin yanında siyasi olmayan aktörler de çoğu zaman medyada yer almak ve medyayı kontrol etmek için çetin bir yarışa girmektedir. Çünkü gündem oluşturabilmek, tutum ve davranışları etkilemenin ilk basamaklarını oluşturmaktadır.
Siyasal iletişimin en önemli unsuru aslında stratejisidir. Stratejik iletişim planı siyasi adayın seçmeni anlamasına, beklentilerini görmesine ve kendini seçmene bu beklentiler ışığında anlatmasında büyük rol oynar. Günümüz kampanyalarında siyasi kampanyaların profesyonelleşmesiyle, yani siyasi danışmanların, teknolojinin ve saha araştırmalarının kullanılmasıyla, uygulanan anketler, temel sorunları anlatan, hedef seçmen kitleyi gösteren, seçmene hangi mesajla yaklaşılması gerektiğini öngören veriler elde eder ve seçim kampanyası mekanizması elde edilen anket sonuçları doğrultusunda bir iletişim planı oluşturur.
Kuşkusuz hükümetteki partilerin kampanya içeriği ile muhalefetteki partilerin kampanya içerikleri çoğunlukla birbirlerinden farklı nitelikler taşır. Bu durum yapısal olarak partilerin konumlarıyla doğrudan ilişkilidir. Fakat partilerin konu odaklı ya da lider odaklı bir kampanyayla seçmenin karşısına çıkmasında siyasal iletişim süreçleri ve çalışılan reklam ajansının yaklaşımı belirleyici olur. Türkiye özelinde bakıldığında siyasi partilerin iki yöntemi de denediği ve bazı zamanlarda ikisini birden aynı anda kullandığı görülmektedir.
Siyasal iletişim kampanyasında yer alan pek çok öğeden bahsedilebilir. Bunların arasında yer alan afiş, şarkı, slogan, televizyon konuşması, sosyal medyada paylaşılan bir içerik, liderin performansı, meydanların coşkusu, televizyon reklamı, gazete ilanı, yüz yüze iletişim, sokak süslemeleri ve partilerin seçim vaatleri gündelik hayatın içine karışabildiği ve onunla bütünleşerek yürüyebildiği ölçüde kalıcı olur.
Yeni medya teknolojilerinin yaygınlaşmaya başlamasıyla zaman ve mekan kısıtlamalarının aşılması, kitle iletişimini dikey yapıların egemenliğinden çıkartarak sosyal medya ile birlikte bireylerin erişimine ve kullanımına açmış olması siyasal iletişimin erişim alanını da genişletmiştir.
Bugün siyasal iletişim giderek iletişimin siyasal yaşamdaki rolünü geniş anlamda yani hem medya hem kamuoyu yoklamaları hem siyasal pazarlama hem reklamcılık hem seçim kampanyalarını içine alacak şekilde genişledi.
Siyasal nitelikli iletişimde bazı özelliklerin olması zorunludur. Bunlar;
• Kaynağın güvenilir olması,
• Kaynağın ikna yeteneğinin olması,
• Hedef kitlenin özelliklerinin bilinmesi,
• Mesajın içeriği,
• İletişim kanallarının doğru seçimi.
Siyasal iletişimi toplumda var olan siyasi ve sosyolojik koşullardan bağımsız düşünmek imkansızdır. Bu açıdan bakıldığında siyasal kampanyaların bir ayağında siyasal iletişim teknik ve stratejileri yer alırken diğer ayağında siyaset ve sosyoloji yer alır. Yanlış siyasi mesajların doğru teknik ve stratejiler ile iletilmesi ile doğru siyasi mesajların yanlış teknik ve stratejiler ile üretilmesi amaçlanan kampanya başarısını gerçekleştirme noktasında birbirinden farksızdır.
Sonuç olarak, siyasal iletişim her ne kadar sadece siyasal kampanyalar ve seçimlerle özdeş bir biçimde algılansa da; Seçim öncesi ve sonrasında her türlü siyasal süreçte gerçekleştirilen iletişim politikaları ve faaliyetleri olarak tanımlanabilir.